پرسشی از محضر علامه مصباح یزدی

پرسش:

پیام آیاتی که در باب قتال و مبارزه با کفار و منافقان نازل شده چه چیزی است؟

پاسخ:

اسلام ابتدا همه ی انسان ها را دعوت به هدایت و رستگاری می نماید تا با انتخاب این دین سترگ راه سعادت خود را هموار نمایند. با این حال،‌ انبیاء در مسیر هدایت خود همواره با گروهی مستکبر و منفعت طلب که دعوت انبیاء و هدایت مردم را مانعی بزرگ در برابر اهداف و منافع شیطانی خود می دیده اند، روبرو بوده اند. آنان با اعمال شکنجه و آزار و ایجاد مشکلات طاقت فرسا مانع هدایت مردم می گردیده اند خداوند در قرآن کریم از این گروه به «ائمة الکفر» و سردمداران فساد و تباهی نام می برد و برای اینکه اهداف حکیمانه اش در جهان تحقق یابد و برای اینکه انسانها بتوانند هدایت شوند دستور می دهد که پیامبر و یارانش و اساساً همه مسلمانان در گستره ی تاریخ با موانع هدایت، یعنی زورگویان عالم، ستمگران، مال پرستان و همه قدرتهای شیطانی بجنگند و آنان را نابود سازند. و از همین رو، در عصر پیامبر و معصومان جهاد ابتدایی واجب گردید تا بوسیله ی آن موانع هدایت مردم برداشته شود.
از این رو جهاد یکی از اصول مسلم اسلام است که همه ی فرق اسلامی بر آن اتفاق نظر دارند و رسول خدا موظّف بود که با کنار زدن موانع و ایجاد زمینه برای هدایت مردم با دشمنان حق وارد جنگ شود. و با این که اسلام در احکام جهاد بالاترین اصول انسانی را مدّنظر قرار داده است و سفارش به رعایت آنها کرده است، اما در عین حال تأکید می کند که وقتی در برابر معاندان و کسانی که آگاهانه علیه حق و حقیقت برخاسته اند و سرستیز با دین خدا دارند و پیمان شکسته اند، بجنگید:
«وَ إِنْ نَکَثُوا أَیْمَانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَ طَعَنُوا فِی دِینِکُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْکُفْرِ إِنَّهُمْ لاَ أَیْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ یَنْتَهُونَ‌»(1)
و اگر پیمان های خود را پس از عهد خویش بشکنند، و آیین شما را مورد طعن قرار دهند، با پیشوایان کفر پیکار کنید؛ چرا که آنها پیمانی ندارند. شاید (با شدت عمل شما) دست بردارند.
همچنین خداوند هم در سوره ی تحریم آیه ی 9 و هم در سوره توبه آیه 73 فرمان می دهد که پیامبر و مسلمانان با «کفار» و «منافقان» بجنگند و با درشتی و خشونت با آنان رفتار کنند:
«یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ جَاهِدِ الْکُفَّارَ وَ الْمُنَافِقِینَ وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ وَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ»
ای پیامبر با کافران و منافقان جهاد کن و برآنها سخت بگیر، جایگاهشان جهنم است و چه بد سرنوشتی است.
به هر حال، قرآن دستور داده است که درباره ی کسانی که با منطق نمی شود با آنان سخن گفت و گستاخانه راه هدایت و ارشاد و دعوت پیامبر را سد کرده اند و از روی عناد و دشمنی و آگاهانه با اسلام می جنگند، با خشونت و شدّت تمام برخورد شود و مسلمانان در آنان رعب و وحشت ایجاد کنند، تا خیال تجاوز و خیانت و ضربه زدن به مسلمانان به سرشان نزند و نمی شود به آنان گفت: شما به دین خودتان و ما نیز به دین خودمان، بیائید دوستانه و برادرانه در کنار هم زندگی مسالمت آمیزی داشته باشیم زیرا این گروه هیچ عهد و پیمانی را به رسمیت نشناخته و رعایت نخواهند کرد.

پی نوشت ها :

1. توبه/12.

منبع مقاله :
مصباح یزدی، محمد تقی؛ (1391)، پاسخ استاد به جوانان پرسشگر، قم: انتشارات مؤسسه ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدس سرّه)، چاپ اول